هنگام انتخاب ویدئو پروژکتور، برای داشتن یک خرید مطمئن و لذت بخش، بهتر است درباره اهمیت و کاربرد هر یک از مشخصات ویدئو پروژکتور آگاهیهای لازم را کسب کنید. به عنوان نمونه در صورتی که اطلاعات خوبی درباره رزولوشن و وضوح تصویر یا درگاههای ارتباطی و روشهای اتصال داشته باشید، قادر خواهید بود ویدئو دیتا پروژکتوری متناسب با نیاز خود تهیه کنید. یکی از ویژگیهایی که توجه به آن ضرورت بالایی دارد، تکنولوژی تصویر ویدئو پروژکتور است. در واقع تکنولوژی تصویر در یک دیتا پروژکتور نحوه ایجاد رنگها و تصاویر روی پرده نمایش را مشخص میکند. در نتیجه از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و توجه به آن هنگام خرید ویدئو پروژکتور نو یا دست دوم امری ضروری است. امروزه انواع مختلفی از فناوری تصویر برای ویدئو پروژکتورها ظهور پیدا کرده که از مهمترین و پر استفادهترین آنها میتوان به 3LCD، DLP و LCoS اشاره کرد. همچنین لازم به ذکر است که فناوریهای LED و Laser نیز بسیار محبوب هستند اما کارشناسان اعتقاد دارند این دو تکنولوژی نور پردازی هستند نه تکنولوژی تصویر؛ به همین دلیل امروزه با پیشرفت فناوری، شاهد ویدئو پروژکتورهایی هستیم که ترکیبی از تکنولوژیهای 3LCD یا DLP و LED یا Laser میباشند. بنابراین از آنجایی که اکثر دیتا ویدئو پروژکتورهای موجود در بازار دارای یکی از تکنولوژیهای DLP یا 3LCD هستند، به دلیل اینکه هر کدام از این تکنولوژیها داریا مزایا و معایبی هستند، انتخاب یک ویدئو پروژکتور ایدهال برای کاربر که با نیاز متناسب باشد کار دشواری است. به همین دلیل در این مقاله به تفاوت تکنولوژی تصویر 3LCD و DLP در ویدئو دیتا پروژکتورها خواهیم پرداخت و نقاط ضعف و قدرت هر کدام را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید در هنگام خرید یک ویدئو پروژکتور بهترین دستگاه با مناسبترین فناوری تصویر را برگزینید.
نحوه کار تکنولوژی تصویر 3LCD در ویدئو پروژکتور
از آن جایی که تکنولوژی LCD در بسیاری از گوشیهای همراه، تبلتها و یا لپ تاپها و مانیتورها به کار میرود، اکثر افراد با این واژه و نحوه کار آن آشنایی دارند. همچنین مطمئناً هنگام جست و جو و گشت و گذار در بین ویدئو پروژکتورها به واژه 3LCD در مشخصات آنها برخورد کردهاید. باید بگوییم که فناوری 3LCD تفاوت چندانی با فناوری LCD ندارد و تنها فرق آنها این است که در 3LCD (همانطور که از نامش پیداست) به جای یک چیپ از سه چیپ LCD استفاده میشود. همچنین لازم به ذکر است که امروزه تقریباً همه ویدئو پروژکتورها با سه پنل LCD طراحی میشوند و حتی اگر در مشخصات ویدئو پروژکتوری، تکنولوژی تصویر آن را LCD بیان کرده بودند، میتوان مطمئن بود که منظور همان 3LCD است. تکنولوژی 3LCD یکی از بهترین فناوریهای موجود برای ویدئو پروژکتورهاست که بیشتر در پروژکتورهای سینمای خانگی، آموزشی و تجاری اداری دیده میشود.
برخلاف تکنولوژی DLP در این تکنولوژی از یک قطعه در حال حرکت استفاده نمیشود، در نتیجه همین مسئله سبب کاهش قیمت ویدئو پروژکتورهای ، در نتیجه همین مسئله سبب کاهش قیمت ویدئو پروژکتورهای 3LCD شده است. به عبارت دیگر در این ویدئو دیتا پروژکتورها از نمایشگرهای کریستال مایع به جای چرخه رنگ استفاده میشود. نحوه کار تکنولوژی 3LCD به این صورت است که منبع نور یا لامپ ویدئو پروژکتور، نور را به آیینههایی که کارشان تجزیه نور سفید به سه رنگ اصلی آبی، قرمز و سبز است، میتاباند. سپس این رنگهای تولید شده از سه پنل شیشهای دیگر (منشور شیشهای) که به صورت جدا از آیینهها قرار گرفتهاند عبور میکنند. وقتی که نور از طریق پنل LCD ارسال میشود، تک پیکسلها برای دادن اجازه عبور نور یا مسدود کردن آن باز یا بسته میشوند. سپس رنگهای مجزا به کمک یک منشور دیگر یکی شده و به روی پرده نمایش ارسال میشوند. این شیوه تولید رنگ سبب میشود که تصاویر دارای نور و روشنایی بیشتر، نویز کمتر و رنگهای زنده، غنی و طبیعیتر از سایر تکنولوژیها باشند. به همین دلیل این فناوری برای تماشای فیلم با ویدئو پروژکتورهای سینمای خانگی FULL HD و 4K بسیار مناسب بوده و بسیاری از برندهای معتبر و محبوب مانند کمپانی اپسون اکثر محصولات خود را با این تکنولوژی تولید میکنند.
نحوه کار تکنولوژی تصویر DLP در ویدئو پروژکتور
ویدئو پروژکتورهای DLP تنها از یک چیپ، که از تعداد زیادی آیینههای میکروسکوپی و یک چرخ گردان تشکیل شده است، برای خلق تصاویر استفاده میکنند. هر آینه در این تراشه که به آن دستگاه میکرو دیجیتال یا DMD میگویند، یک تصویر را در تصویر دیجیتال نشان میدهد. وضوح تصاویر تولید شده با تکنولوژی DLP بالا بوده و نیازی هم به فیلتر ندارند. به دلیل اینکه در این تکنولوژی از یک چیپ استفاده میشود، رنگها به اندازه تکنولوژی 3LCD پر جنب و جوش و غنی نیستند، در نتیجه از ویدئو پروژکتورهای DLP بیشتر برای مصارف پروتابل، سرگرمی، آموزشی و سازمانی که کیفیت رنگ تصویر اولویت بالایی ندارد استفاده میشود. فناوری DLP (پردازش نور دیجیتال) یک تکنولوژی اختصاصی و گسترش داده شده توسط شرکت Texas Instrumentals است و نحوه کار آنها نیز به این صورت است که نور از تنها چیپ موجود عبور کرده و پس از رد شدن از یک تونل با پنلهای شیشهای شامل لنز متراکم کننده، فیلتر رنگ و لنز شکل دهنده به یک ریز آیینه دیجیتالی که دارای هزاران آینه ریز است، برخورد میکند. این آیینهها که با پیکسلهای تکی مطابقت دارند، قادر هستند که به عقب یا جلو حرکت کنند تا نور تابیده شده از پیکسلهای تکی را به سمت لنز پروژکتور یا دور از آن هدایت کنند. در واقع این آینههای ریز با توجه به مقدار نور مورد نیاز در هر لحظه و برای هر پیکسل به سمت مسیر لنز یا در جهت مخالف آن کج میشوند. همچنین تولید رنگ در تکنولوژی DLP با استفاده از یک چرخه رنگ که از فیلترهای آبی، قرمز و سبز تشکیل شده است، انجام میگیرد. همانطور که اشاره شد این چرخه بین منبع نور پروژکتور و سطح منعکس کننده ریز آینههای دیجیتالی قرار دارد. در نتیجه میتوان گفت که در تکنولوژی DLP تصویر نمایش داده شده سه تصویر مجزا به رنگهای قرمز ،سبز و آبی است که به سرعت، پشت سر هم نمایش داده میشوند و مشاهده آنها به صورت یک تصویر با رنگها مختلف خطای چشم و مغز انسان است.
ویدئو
در ویدئوی زیر نحوه عملکرد و کیفیت تصویر تکنولوژی های 3LCD و DLP نمایش داده شده است.
مزایای تکنولوژی تصویر 3LCD ویدئو پروژکتور
ویدئو پروژکتورهایی که با تکنولوژی تصویر 3LCD طراحی میشوند دارای سه مزیت اصلی هستند که عبارتاند از: رنگهای دقیقتر، وضوح تصویر بیشتر و روشنایی بیشتر. در واقع به علت این که در این تکنولوژی از سه پنل به جای یک پنل استفاده میشود، روشنایی و وضوح تصویری که ویدئو پروژکتور ارائه میدهد، سه برابر بیشتر از سایر تکنولوژیهای تصویر است. به عبارت دیگر اگر دو ویدئو پروژکتور 3LCD و DLP که دارای لامپی با توان برابر و رزولوشن مساوی هستند را مقایسه کنید، متوجه خواهید شده که روشنایی و وضوح تصویر دیتا پروژکتور 3LCD بیشتر است. در نتیجه نتیجه ویدئو پروژکتورهای 3LCD برای مصارف و محیطهایی که دارای نور بالایی هستند، مناسبتر میباشند. همچنین رنگهای موجود در تصاویر و فیلمها نیز در ویدئو پروژکتورهای 3LCD به مراتب غنیتر و چشم نوازتر از پروژکتورهای DLP است. همچنین یکی دیگر از مزیتهای فناوری 3LCD نویز و سروصدای کمتر آن است که در مصارف خانگی بسیار مهم میباشد.
معایب تکنولوژی تصویر 3LCD ویدئو پروژکتور
یکی از دلایلی که از ویدئو پروژکتورهای 3LCD بیشتر برای مصارف خانگی و بازی استفاده میشود، این است که معمولاً معایب پروژکتورهایی با این تکنولوژی بیشتر در هنگام نمایش دادهها و محتواهایی مانند فایلهای ورود، اکسل، پاورپوینت، نمودار و … مشاهده میشود. برخی از معایب تکنولوژی 3LCD عبارتاند از: اثر Screen Door، کنتراست کمتر، وزن بالا و ابعاد بزرگ، پیکسلهای مرده و طول عمر کمتر لامپ و خرابی بیشتر قطعات ویدئو دیتا پروژکتور. در ادامه هر کدام از این عیبها را توضیح خواهیم داد:
اثر Screen Door: اگرچه تکنولوژی 3LCD موجب میشود که تصاویر واضحتر به نظر به رسند اما فوکوس دقیقتر در این فناوری باعث میشود پیکسلهای یک تصویر در معرض دید قرار بگیرند که به آن اثر chicken wiring یا screen door effect میگویند.
وزن بیشتر و ابعاد بزرگتر: با توجه به استفاده از سه چیپ و قطعات بیشتر در ویدئو پروژکتورهای 3LCD، بدیهی است که این پروژکتورها به فضای بیشتری برای جا دادن این قطعات درون خود نیاز داشته باشند. در نتیجه وزن آنها نیز بیشتر شده و به خوبی پروژکتورهای DLP سبک و قابل حمل و نقل نخواهند بود. به همین دلیل در اکثر ویدئو پروژکتورهای جیبی یا مینی پروژکتورها از فناوری 3LCD استفاده نمیشود. البته امروه با پیشرفت بسیار زیاد تکنولوژی برخی از کمپانیها توانستهاند که ویدئو پروژکتورهای 3LCD سبکی حتی برای مصارف اداری یا آموزشی نیز تولید کنند که به عنوان نمونه میتوان به برخی از ویدئو پروژکتورهای کمپانی اپسون مانند EB-S05، EB-S41، EB-X05، EB-X41، EB-X31، EB-S04، EB-E01 و … اشاره کرد که وزنی در حدود 2.4 کیلوگرم دارند و برای ارائههای پشت سر هم از اتاقی به اتاق دیگر بسیار مناسب هستند.
نمایش جزئیات کمتر (کنتراست کمتر): ویدئو پروژکتورهای 3LCD توانایی ایجاد یک صفحه کاملاً سیاه را ندارند در نتیجه برای نمایش محتواهایی مانند متن، گراف یا نمودار که هنگام نمایش آنها جزئیات اهمیت دارد، زیاد مناسب نیستند. البته امروزه این مشکل نیز همانند دو مشکل قبلی کمتر به چشم میآید و به نظر میرسد که متخصصان توانستهاند راه حلی برای آن پیدا کنند.
خرابی قطعات: همان طور که گفته شد در پروژکتورهای 3LCD از قطعات بیشتری استفاده میشود، در نتیجه وجود قطعات بیشتر به معنی احتمال خرابی بیشتر ویدئو پروژکتور است. طول عمر و ساعت کارکرد لامپ یک ویدئو پروژکتور 3LCD معمولاً کمتر از یک ویدو پروژکتور DLP است و پنلها و فیلترهای موجود در چیپ 3LCD نیز با استفاده زیاد بیشتر در معرض خرابی و آسیب هستند. به همین دلیل در استفاده از دیتا پروژکتورهای 3LCD بهتر است تعادل را رعایت کرد تا مشکلاتی مانند تغییر رنگ و کاهش کنتراست اتفاق نیفتند.
پیکسلهای مرده: گاهی ممکن است در ویدئو پروژکتورهای 3LCD یک یا چند پیکسل دچار مشکل شده و به صورت دائمی روشن و خاموش شوند. همچنین این مشکل میتواند سبب شود که قسمتی از تصویر به رنگ سیاه در آمده و بیننده تصویر یا ویدئو را به صورت کامل نبیند. البته اگر چنین مشکلی فقط برای یک یا دو پیسکل رخ دهد، چندان به چشم نخواهد آمد، اما در صورتی که دستهای پیکسلها دچار مردگی شوند، بسیار آزار دهنده خواهد بود.
مزایای تکنولوژی تصویر DLP ویدئو پروژکتور
اگرچه قبلاً گفته شد که از پروژکتورهای 3CD برای مصارف خانگی بیشتر استفاده میشود اما گاهی هم ویدئو پروژکتورهای DLP برای تماشای فیلم و سریال ترجیح داده میشوند. به عبارت دیگر اگرچه این پروژکتورها به دلیل استفاده از یک چیپ روشنایی کمتری دارند و رنگهای تصاویر آنها نیز به خوبی پروژکتورهای 3LCD نیست اما، در محیطهایی که نور اتاق قابل کنترل باشد، به دلیل کنتراست بیشتر، تصاویر را با جزئیات دقیقتری نمایش میدهند. در نتیجه با توجه به وجود قابلیت نمایش تصاویر سه بعدی در پروژکتورهای DLP و اهمیت کنتراست در ویدئو پروژکتورهای سینمای خانگی DLP، میتوان از این تکنولوژی نیز در اتاقهای کم نور یا تاریک برای داشتن یک سینمای خانگی با کیفیت هم استفاده کرد. همچنین گفتنی است که اثر screen door یا مشاهده شدن پیکسلها نیز در ویدئو پروژکتورهای DLP به وجود نخواهد آمد؛ در نتیجه وضوح این پروژکتورها نیز بهتر خواهد بود و تصاویر صافتر به نظر خواهند رسید. علاوه بر آن استفاده از تکنولوژی DLP در یک ویدو پروژکتور موجب خواهد شد که معایبی که برای تکنولوژی 3LCD ذکر شد وجود نداشته باشد؛ برای مثال این دیتا پروژکتورها معمولاً دارای وزن سبک و ابعاد جمع و جوری هستند و برای مصارف قابل حمل و مسافرت بسیار مناسباند. همچنین طول عمر لامپ آنها نیز بیشتر از ویدئو پروژکتورهای 3LCD میباشد و احتمال خرابی قطعاتشان هم کمتر است، زیرا در این پروژکتورها از اپتیکهای محکم شده استفاده میشود که که آنها را برای محیط هایی با گردوغبار زیاد ایده آل میکند.
معایب تکنولوژی تصویر DLP ویدئو پروژکتور
اگرچه در ویدئو پروژکتورهای DLP رنگ سفید با عمق بالاتری نمایش داده میشود اما وجود یک بخش خالی در چرخه رنگ سبب کاهش دقت رنگ میگردد. گفتنی است که در مشخصات ویدئو پروژکتورها تنها میزان روشنایی نور سفید ویدئو پروژکتور ذکر میشود و روشنایی نور رنگی نادیده گرفته میشود. اما بهتر است بدانید که در ویدئو پروژکتورهای 3LCD نور سفید و رنگی مقدار یکسان و برابری دارند که مساوی عدد ذکر شده در مشخصات است، ولی در ویدئو پروژکتورهایی که با تکنولوژی DLP طراحی میشوند، نور رنگی تقریبا یک سوم (1/3) نور سفید یا همان عدد بیان شده در مشخصات پروژکتور است که هیچگاه از طرف کمپانی سازنده اشارهای به آن نمیشود. بنابراین اگر قصد خرید یک ویدئو پروژکتور dlp را دارید بهتر است پروژکتوری را انتخاب کنید که دارای روشنایی یا انسی لومن بیشتری باشد تا در محیطها پر نور تصاویر را به صورت کم رنگ و بیحال نمایش ندهد. همچنین ممکن است ویدئو پروژکتورهای DLP با دو مشکل دیگر نیز رو به رو شوند که عبارتاند از: اثر رنگین کمانی و نشت نور. در ادامه هر کدام از این دو را شرح خواهیم داد:
اثر رنگین کمانی: این مشکل که یکی از مهمترین معایب ویدئو پروژکتورهای DLP است، به این صورت است که سایههایی به رنگ قرمز، آبی و سبز روی تصاویر دیده میشوند. این سایهها را بعضی از بینندهها در تمام مدتی که در حال تماشای تصاویر هستند، و برخی دیگر فقط زمانی که چشمشان را روی تصویر حرکت میدهند یا برای لحظهای به شیء خارجی و سپس به صفحه نمایش نگاه کنند، میبینند. اثر رنگین کمانیبه دلیل گردش چرخ رنگ ظهور پیدا میکند و به خاطر این که در ویدئو پروژکتورهای 3LCD چرخه رنگی وجود ندارد، اثر رنگین کمانی نیز اتفاق نخواهد افتاد. البته این مشکل بیشتر در ویدئو پروژکتورهای قدیمی DLP به چشم میخورد. همچنین احتمال ترکیب شدن و قاطی شدن رنگها در ویدئو پروژکتورهای قدیمی DLP نیز وجود دارد که مشکلی بدتر از اثر رنگین کمانی خواهد بود. امروزه فناوری DLP پیشرفتهای قابل توجهی داشته و بسیاری از شرکتهای تولیدکننده ویدئو پروژکتور با استفاده از تکنیک اصلاح شده DLP که مشابه تکنولوژی 3LCD (استفاده از سه چیپ DMD) است، اثر رنگین کمانی را در محصولات خود از بین برده یا خیلی کم رنگ کردهاند. اما با این وجود پروژکتورهای DLP از نظر کیفیت رنگ تصاویر قابل مقایسه با پروژکتورهای 3LCD نیستند.
نشت نور: اکثر کاربران ممکن است هنگام تماشای تصاویر پروژکتور، در اطراف قسمت خارجی تصویر یک خط خاکستری مشاهده کنند. این حالت توسط نورهای ولگرد که گوشههای آینههای روی چیپ DLP را منعکس میکنند اتفاق میافتد. برای جلوگیری از این حالت میتوان نوارهای سیاهی را دور پرده نمایش کشید. البته لازم به ذکر است که نشت نور فقط در ویدئو دیتا پروژکتورهای DLP قدیمی وجود دارد.
از دیگر معایبی که یک ویدئو پروژکتور با تکنولوژی تصویر DLP میتواند داشته باشد، میتوان به لرزش تصویر به دلیل چرخش چرخه رنگ، نویز و سروصدایی که توسط گردش چرخ رنگ ایجاد میشود، ارائه نامطلوب رنگهای زرد و قرمز در حالت توان کامل، عدم توانایی کار یکسره در ویدئو پروژکتورهای پرتابل و در نهایت تولید حرارت زیاد در اثر کار دراز مدت و داغ شدن پروژکتور اشاره کرد که خود این مسائل عامل ایجاد مشکلات بسیار جدی تر خواهند شد. میتوان گفت این تکنولوژی بیشتر برای افرادی که قصد نمایش تصاویر ثابت و با جزئیات بالا را دارند مناسب است. زیرا هنگامی که کاربر بخواهد تصاویر متحرک یا فیلمهای سریع را نمایش دهد، تجزیه رنگ و اثر رنگین کمانی اتفاق خواهد افتاد و حتی امکان دارد بیننده دچار خستگی چشم و سردرد شود. مجدداً این نکته را یادآوری میکنیم که بسیاری از این مشکلات در ویدئو پروژکتورهای DLP جدید و مدرن که به تازگی تولید شدهاند، از بین رفته است.
مقایسه کیفیت تصویر تکنولوژی تصویر 3LCD با تکنولوژی تصویر DLP
تکنولوژی تصویر3LCD برای شما مناسبتر است یاDLP ؟
بدیهی است که با توجه به مزایا و معایب تکنولوژیهای 3LCD و DLP هر کدام از آنها برای مصارف خاصی ایده آل هستند. در واقع با توجه به موارد گفته شده برای ویدئو پروژکتورهای DLP، انتظار میرود که بیشتر افرادی که زیاد مسافرت میکنند و یا در طول روز قصد تدریس و ارائه مطالب در اتاقها یا ساختمانهای مختلفی را دارند از آنها استفاده کنند. همچنین با توجه به کنتراست بالا و امکان کم کردن نور محیط در خانه ویدئو پروژکتورهای ساده DLP به دلیل قیمت مقرون به صرفهای که دارند، برای سینمای خانگی نیز مناسباند. در صورتی که ویدئو پروژکتورهای 3LCD به دلیل روشنایی بسیار بیشتر میتوانند در سالنهای بزرگ کنفرانس و همایش و سایر محیطهای آموزشی یا اداری که امکان خاموش کردن همه چراغها وجود ندارد، استفاده شوند. علاوه بر آن به دلیل غلظت بالای رنگ تصاویر در ویدئو پروژکتورهای 3LCD، کیفیت تصاویر نیز برای داشتن یک سینمای خانگی فوق العاده ایده آل خواهد بود. گفتنی است که از نظر سهم بازار در حال حاضر تکنولوژی تصویر LCD یا 3LCD برتر از تکنولوژی DLP است، زیرا تعداد زیادی از شرکتها تولید کننده ویدئو پروژکتور مانند اپسون، سونی، هیتاچی و سانیو از این تکنولوژی استفاده میکنند و در نقطه مقابل کمپانیهای اپتوما، NEC، بنکیو و اینفوکوس هم از تکنولوژی DLP استفاده میکنند.
سخن پایانی
نگهداری و مراقبت از ویدئو پروژکتور با هر تکنولوژی تصویری که دارد، امری ضروری است؛ زیرا در غیر این صورت امکان دارد مشکلات جدی به وجود بیاید که هزینههای تعمیر و یا تعویض قطعات ویدئو پروژکتور را بالا ببرد. به عنوان نمونه کثیف شدن یا خرابی چرخه رنگ DLP یا صفحات پلاریزه 3LCD باعث تغییر رنگ یا عدم نمایش تصویر خواهد شد، در نتیجه سرویس و تمیز کردن ویدئو پروژکتور از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین گفتنی است که اگرچه ویدئو دیتا پروژکتورهای 3LCD و DLP بسیار پراستفاده و کاربردی هستند و اکثر کاربران به طور معمول یکی از این دو نوع پروژکتور را انتخاب میکنند، اما همیشه میتوانید ویدئو پروژکتورهای لیزری و پروژکتورهای LED را نیز در نظر داشته باشید. بدیهی است که این پروژکتورها نیز مزایا و معایبی دارند و باید با توجه به نیاز خود یکی را انتخاب کرد. برای مثال ویدئو پروژکتورهای LED از چراغهای الایدی به جای لامپ استفاده میکنند و به همین دلیل روشنایی کمتر، مصرف انرژی پایینتر و در عین حال طول عمر بسیار بیشتری از پروژکتورهای 3LCD یا DLP دارند. در نتیجه علاوه بر تکنولوژیهای تصویر DLP و 3LCD گزینههای دیگری نیز برای خرید ویدئو پروژکتور دارید و توصیه میشود قبل از خرید اطلاعاتی درباره این فناوریهای جدید کسب کنید.