ویدئو پروژکتورها ابزارهای بسیار کاربردی هستند که تصاویر را از یک منبع دریافت کرده و در ابعاد بزرگتری به نمایش میگذارند. حال برای این انتقال تصویر راههای مختلفی وجود دارد که بسته به درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور و منبع ورودی، میتوان یکی از آنها را انتخاب کرد. همچنین توجه به رزولوشن یا وضوح تصویر نیز میتواند در انتخاب روش اتصال بسیار موثر و مفید باشد. بنابراین در این مقاله سعی شده است تا با معرفی انواع و اقسام پورتهای ویدئو پروژکتور بهترین روش اتصال به انواع دستگاههای قدیمی یا جدیدی؛ مانند کامپیوتر، DVD یا پخش کننده ویدیو Blu-Ray، لپ تاپ، گوشی هوشمند، تبلت و موارد دیگر بررسی شود. در نتیجه این مقاله میتواند راهنمای خوبی برای انتخاب و خرید دیتا پروژکتور باشد و شما میتوانید با نگاهی به مشخصات ویدئو پروژکتور نسبت به ورودی و خروجیهای آن آگاه شده و دستگاه ایدهآل خود را انتخاب کنید.
انواع درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور و کاربرد آنها
پورتهای ورودی و خروجی بسیاری در ویدئو پروژکتورها وجود دارند که در این مقاله سعی شده است تا همه آنها مورد بررسی قرار گیرند. البته بدیهی است که یک ویدئو پروژکتور هرچند هم از نظر اتصالات غنی باشد، همه پورتهای ورودی یا خروجی را ندارد و بسته به مدل آن روشهای اتصال نیز متفاوت خواهد بود. هرکدام از درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور کاربرد خاص خود را دارند. به طور کلی درگاههای ارتباطی را به شش دسته تقسیم میکنند که عبارتاند از: درگاههای آنالوگ، درگاههای دیجیتال، درگاه های نظارتی و کنترل، پورتهای انتقال صدا، درگاههای انتقال دادهها و اتصالات وایرلِس یا بیسیم. در ادامه هر کدام از این دستهها را بررسی کرده و پورتهایی که در این دستهها قرار میگیرند را نیز معرفی میکنیم و با کاربرد آنها آشنا میشویم.
درگاههای آنالوگ
درگاههای آنالوگ جزو قدیمیترین پورتها هستند و برای انتقال تصویر از دستگاههای قدیمی؛ مانند دستگاه های پخش DVD و VCRها به ویدئو پروژکتور از این درگاهها استفاده میشود. البته با وجود اینکه امروزه اکثر ابزارها دیجیتالی هستند و درگاههای ارتباطی آنالوگ طرفدارن خود را از دست دادهاند، اما هنوز هم تعداد زیادی از کاربران گاهی از اوقات مجبور به انتقال تصویر از طریق پورتهای آنالوگ میشوند. مشکلی که این نوع از اتصالات دارند، سرعت پایین در انتقال اطلاعات است که در نتیجه موجب میشود نسبت به درگاههای دیجیتال، کیفیت تصویر پایینتری را ارائه دهند. در ادامه پورتهای آنالوگ را معرفی و کاربرد آنها را بررسی کردهایم:
Composite Video (RCA)
درگاه RCA یا کامپوزیت ویدئو، اتصالی است که برای انتقال فیلمها و تصاویر از دستگاههایی مانند پخش کننده VCR، دوربین فیلمبرداری، DVD Player های قدیمی یا کامپیوتر به ویدئو پروژکتور، ممکن است به آن نیاز داشته باشید. در این نوع اتصال از یک فیش با رنگ زرد استفاده میشود که برخلاف پورت VGA دادهها را تنها از یک راه انتقال میدهد. به همین دلیل در صورت استفاده از پورت Composite Video کیفیت تصویر افت خواهد داشت و تصاویر و ویدئوها با وضوح اصلی خود نمایش داده نخواهند شد.
S-Video
این پورت ویدئو پروژکتور که نامهای دیگری از جمله S-VHS و Hosieden نیز دارد، به جای یک کانال از طریق دو کانال (روشنایی و رنگ) کار می کند. در نتیجه به دلیل همین توانایی تفکیک سیگنالهای رنگی و سیاه و سفید، مزایای زیادی مانند کیفیت تصویر بالاتر، نسبت به درگاه RCA یا همان کامپوزیت دارد.
Component Video (YPbPr)
آخرین پورت از درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور که در دسته آنالوگ قرار دارد، پورت کامپوننت یا اتصال RGB است که با نام YPbPr نیز شناخته میشود. این پورت تصویر را از سه مسیر که شامل یک کانال روشنایی و دو کانال رنگی است، انتقال میدهد و در نتیجه میتوان گفت کیفیت تصویر بهتری را هم نسبت به سایر پورتهای آنالوگ ارائه میدهد.
پورتهای ورودی و خروجی VGA(D-sub 15)
پورت VGA که به آن D-sub 15 نیز گفته میشود، متداولترین پورت آنالوگ برای انتقال تصویر است. برای اتصال به درگاه VGA از یک فیش مخصوص استفاده میشود که دارای 15 پین(اتصال سوزنی مانند) میباشد و دو پیچ در دو طرف فیش VGA وجود دارد که آن را به درگاههای ورودی یا خروجی محکم میکند. میتوان گفت این درگاه نسبت به سایر پورتهای آنالوگ تصاویر را با کیفیت خوبی انتقال میدهد و اکثراً در کامپیوترها و رایانههای رومیزی یا دسکتاپ و لپ تاپها استفاده میشود. همچنین با استفاده از پورت خروجی VGA Out میتوان سیگنال ورودی به پورت VGA in پروژکتور را به یک دستگاه دیگر؛ مانند صفحه نمایش یا یک دیتا پروژکتور دیگر، انتقال داد.
درگاههای دیجیتال
از آنجا که درگاههای ارتباطی دیجیتال تصاویر و ویدئوها را از مسیرها و کانالهای بیشتری نسبت به پورتهای آنالوگ انتقال میدهند، تصاویر را با کیفیت بهتر و بالاتری را به نمایش میگذارند. در واقع اگر قصد نمایش محتوایی توسط دیتا پروژکتور با کیفیتی بالاتر از HD داشته باشید، ضروری است که از پورتهای دیجیتال ویدئو پروژکتور استفاده کنید. در ادامه همه درگاههای دیجیتال که ممکن است در پروژکتورها وجود داشته باشند را معرفی و کاربرد آنها را بررسی کردهایم:
HDMI
در بین همه درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور، پورت HDMI را میتوان پرطرفدارترین و محبوبترین درگاه دانست. این پورت که در اکثر کامپیوترها و لپ تاپها، نمایشگرها و ویدئو پروژکتورهای مدرن و جدید دیده میشود، صدا و تصویر را به صورت همزمان و غیرفشرده انتقال میدهد. کیفیت تصویر انتقال داده شده با استفاده از درگاه HDMI بالا بوده و حتی کارشناسان اعتقاد دارند که برای نمایش تصاویر و ویدئوهایی با رزولوشنهای بالا(HDTV) توسط ویدئو پروژکتور، ضروری است که از این درگاه استفاده شود. گفتنی است که ورژن پرسرعتتری از این پورت نیز وجود دارد که برای انتقال محتوای سه بعدی در حالت FULL HD مناسب بوده و با نام HDMI 1.4 شناخته میشود. در نهایت توصیه میشود که هنگام خرید ویدئو پروژکتور بهتر است از وجود درگاه HDMI در آن مطمئن شوید.
MHL
پورت MHL نسخه دیگری از پورت HDMI است که ظاهری مشابه هم دارند اما یک کابل HDMI نوزده رشته دارد درحالی که کابل MHL تنها 5 رشته دارد. از درگاه MHL برای اتصال انواع دستگاه هوشمند؛ مانند گوشیهای موبایل و تبلتها استفاده میشود. این پورت از رزولوشن تصویر HD پشتیبانی میکند که این میزان رزولوشن پشتیبانی در نسخه های جدید تا 4K UHD نیز میباشد. همچنین از دیگر ویژگیهای فوق العاده پورت MHL میتوان به کیفیت بالای صدای انتقال داده شده توسط این پورت، کارکرد ساده و بدون تاخیر آن و شارژ همزمان دستگاه ( نظیر موبایل و تبلت) اشاره کرد. علاوه بر آن با استفاده از این درگاه امکان کنترل ویدئو پروژکتور را با استفاده از گوشی هوشمند یا تبلت خود خواهید داشت.
DP(Display Port)
دستگاههای کمی با درگاه دیسپلیپورت عرضه میشوند و معمولا این درگاه را در جدیدترین کارتهای گرافیکی، کامپیوترها و لپ تاپهای تجاری میبینیم. همانند پورت HDMI از درگاه DP یا همان Display Port نیز برای انتقال با کیفیت صدا و تصویر استفاده میشود. نسخههای پیشرفته این درگاه مانند استانداردهای 1.3 به بعد، امکان انتقال محتوای 5K را فراهم میکنند. همچنین با استفاده از استاندارد 1.4 DisplayPort امکان انتقال محتواهایی نظیر HDR10 و Rec.2020 را نیز خواهید داشت که برای تلویزیونها و ویدئو پروژکتورهای 4K، که بیشتر در سینماهای خانگی استفاده میشوند، اهمیت به سزایی دارد.
DVI
با توجه به اینکه اکثر پروژکتورها، مانند اکثر مانیتورهای رایانه، فاقد بلندگوی داخلی هستند، پورت DVI یا رابط دیجیتال بصری (Digital Visual Interface) برای نمایش محتواهایی با کیفیت HD و بالاتر توسط ویدئو پروژکتورها بسیار عالی است. اگرچه درگاه HDMI پرکاربردتر و مرسومتر است، اما DVI برای پروژکتورهای بیصدا کاملا مناسب است. از نظر ظاهری پورت DVI بسیار شبیه به پورت VGA است و حتی فیش آن نیز همانند فیش VGA به ورودی یا خروجی دستگاه پیچ میشود؛ اما DVI برخلاف درگاه VGA دارای 24 پین است و از سیگنالهای آنالوگ نیز همانند دیجیتال پشتیبانی میکند. در واقع این درگاه سه نوع دارد:
DVI-A: اتصال آنالوگ برای انتقال تصویر
DVI-D: اتصال دیجیتال برای انتقال تصویر
DVI-I: اتصال دیجیتال و آنالوگ برای انتقال تصویر
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که اگر قصد استفاده از پورت DVI را دارید، طول کابل آن نباید از 15 متر بیشتر باشد.
USB Type-C
درگاه USB-C در کمتر پروژکتوری دیده میشود و معمولا در گوشیهای موبایل و تبلتها وجود دارد که همانطور که قبلاً گفته شد برای اتصال آنها به ویدئو پروژکتور بایستی از کابل MHL استفاده شود و یا از مبدلهایی نظیر مبدلUSB Type-C به HDMIومبدلUSB Type-C به VGAو … بهره جست. از ویژگیهای مهم این درگاه سرعت بالای آن در انتقال دادههاست. در واقع درگاه USB نوع C نسبت به اتصال معمولی USB 3.0 بسیار سریعتر بوده و ویدئو پروژکتورهایی که این درگاه را دارند، میتوانند اطلاعات را از طریق آن با سرعتی حدود 10 گیگابیت در ثانیه انتقال دهند.شایان ذکر است که درگاه USB Type-C با نامThunderbolt 3 نیز شناخته میشود.
درگاه انتقال دادهها
اگر قصد انتقال مستقیم دادهها و اطلاعات را از دستگاههای مختلف به ویدئو پروژکتور دارید، یکی از بهترین گزینهها استفاده از اتصالات انتقال دهنده داده مانند درگاه USB Type A است. البته دیتا پروژکتورهای مختلف فرمتهای متفاوتی از دادهها را توسط این درگاهها میتوانند بخواند؛ برای مثال برخی پروژکتورها ممکن است توانایی خواندن فرمت PDF را نداشته باشند و تنها قادر به تشخیص و اجرای فرمت تصویری JPEG باشند.
USB Type-A
بهترین و پرکاربردترین درگاه انتقال دهنده داده که به خصوص در بین درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتورها طرفداران زیادی دارد، پورت USB نوع A میباشد. یکی از دلیلهای این محبوبیت زیاد قابلیت پخش و نمایش محتوا از طریق یک ابزار ذخیره سازی خارجی مثل فلش USB است. در واقع با استفاده از این درگاه ارتباطی ویدئو پروژکتور کاربران میتوانند تنها با اتصال یک فلش یواسبی به پروژکتور و بدون استفاده از کابلهای اضافی و دردسرساز، محتوای خود را به نمایش بگذارند.
درگاه های نظارتی و کنترل
برای انتقال سیگنالهای کنترل از این نوع درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور استفاده میشود. کاربرد درگاههای نظارتی و کنترل در ویدئو پروژکتورها این است که با استفاده از این درگاهها کاربران میتوانند به راحتی دستگاه مورد نظر را از راه دور کنترل کنند. گفتنی است که اتصالات این درگاهها نیز عمدتاً به صورت ثابت نصب میشود.
RS-232 یا RS-232C
درگاه RS-232 برای کنترل ویدئو پروژکتور و انجام کارهایی مانند خاموش و روشن کردن آن از راه دور به کار میرود. این درگاه شباهت زیادی به درگاههای VGA و DVI دارد اما نوع RS-232C شکلی گرد و دایره مانند دارد.
LAN(RJ45)
معمولاً LAN کامپیوترهای داخل ساختمان را به یک یا چند پروژکتور متصل میکند و کاربرد اصلی آن انتقال و کنترل دادههاست. درگاه LAN را تقریبا میتوان جایگزین درگاههای RS232 یا RS232C دانست. اگرچه نمیتوان انتظار کیفیت تصویر بالایی داشت اما در هر حال در بعضی از دستگاه ها از این درگاه برای انتقال دادههای تصویری هم استفاده میشود.
USB Type-B
اگرچه درگاهUSB نوع Bاز پورتهای USB-A و USB-C کمتر شناخته شده و معروف است اما با نگاهی به درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتورها، خواهید دید که در بسیاری از آنها به جای پورت USB Type-A درگاه USB-B قرار داده شده است. سیگنالها هنگام استفاده از درگاه USB Type B از طریق پروژکتور به رایانه ارسال میشوند و کاربرد این درگاه در کنترل پخش اسلایدها از طریق ریموت کنترل دیتا پروژکتور است.
پورتهای انتقال صدا
علاوه بر تصویر، صدا نیز در هنگام استفاده از ویدئو پروژکتور حائز اهمیت است. همانطور که میدانید برخی از پورتها(به ویژه درگاههای آنالوگ) برخلاف پورتهایی نظیر hdmi فقط و فقط تصویر را انتقال میدهند، بنابراین برای انتقال مستقیم صدا از دستگاهی به ویدئو پروژکتور یا بر عکس یک یا چند پورت انتقال صدا نیز در بین درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتورها قرار داده میشود تا هنگام استفاده از اتصالاتی همچون VGA، کامپوننت ، RCA یا S-video علاوه بر تماشای تصویر، صدا را نیز بشنوید.
Audio In(3.5mm jack IN)
برخی از دیتا پروژکتورها دارای بلندگوهای داخلی هستند تا کاربران بتوانند آنها را به یک تلویزیون یا سینمای قابل حمل تبدیل کنند. در واقع با وجود جک 3.5 میلی متری(به عنوان ورودی) در بین درگاههای ارتباطی یک ویدئو پروژکتور، امکان دریافت و پخش سیگنالهای صوتی توسط پروژکتور از یک منبع خارجی وجود خواهد داشت.
Audio Out(3.5mm jack OUT)
همانطور که برخی از پروژکتورها بلندگوی داخلی دارند، بسیاری از ویدئو پروژکتورها نیز دارای بلندگوی داخلی نیستند و یا اسپیکر داخلی آنها توان پایینی برای پخش صدا داشته و همه افراد حاضر در سالن ممکن است صدای پخش شده توسط پروژکتور را نشنوند. بنابراین کاربران با استفاده از جک 3.5 میلی متری خروجی در بین درگاههای ویدئو پروژکتور میتوانند صدا را از پروژکتور به دستگاههای دیگر مانند اسپیکرهای خارجی منتقل کنند.
Composite audio
نسخه دیگری از درگاه کامپوزیت در درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور وجود دارد که برای انتقال صدا استفاده میشود. درگاه Compositeaudio امکان ارسال سیگنالهای صوتی به دیتا پروژکتور را فراهم کرده و صدایی واضحتر و بلندتر را نسبت به جک 3.5 میلی متری ارائه میکند.
اتصالات وایرلِس یا بیسیم
با توجه به اینکه امروزه اکثر ارتباطات و اتصالات رو به بدون سیم شدن میروند، شاهد رشد روزافزون امکان اتصال بیسیم در ویدئو پروژکتورهای نسل جدید نیز هستیم که معمولاً هم از نوع WLAN (وای فای) میباشد. در واقع برخی از ویدئو پروژکتورها علاوه بر درگاههای ارتباطی خود، دارای قابلیت اتصال بیسیم نیز هستند که کاربران را قادر میسازد بدون استفاده از کابلهای اضافی و دست و پاگیر، محتوای خود را روی پرده نمایش، نشان دهند. البته باید بگوییم که اتصال بیسیم مشکلات و معایب خود را دارد؛ برای مثال امکان ناکافی بودن قدرت سیگنال وجود دارد. همچنین گفتنی است که این نوع اتصال به اندازه اتصال باسیم پایدار و قابل اعتماد نیست. اما با این حال امکان اتصال بیسیم به ویدئو پروژکتور طرفداران بسیار زیادی دارد و راحتی و آسانی اتصال بیسیم نیز از ویژگیهایی است که نسبت به دیگر درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور بیشتر میباشد.
WLAN
ویدئو پروژکتورهایی که دارای وایرلس داخلی یا WLAN میباشند، میتوانند عکس، فیلم، متن و با اسلاید را دریافت و نمایش دهند. البته در یک اتصال بیسیم به دلیل ضعف در قدرت سیگنال، ممکن است محتواهای ویدئویی به شکل کاملا مطلوب و با سرعت ایدهآل انتقال داده نشوند. در عین حال، با پیشرفت چشمگیر تکنولوژی برخی از جدیدترین ویدئو پروژکتورها به خصوص پروژکتورهای سینمای خانگی، توانستهاند که یک اتصال بیسیم ایدهآل را در اختیار کاربران خود قرار دهند. علاوه بر این، در برخی از ویدئو پروژکتورها امکان پخش بیسیم از طریق اپهای مخصوص(آیپد یا آیفون) نیز وجود دارد.نحوه کار یک اتصال بیسیم به ویدئو پروژکتورها، اینگونه است که یک ریسیور در ویدئو پروژکتور سیگنالهای فرستاده شده توسط دستگاههای دیگر مانند لپ تاپها، گوشیهای هوشمند و تبلتها را دریافت کرده و بر روی پرده نمایش، نشان میدهد. البته بسیاری از دیتا پروژکتورها دارای وایرلس داخلی نیستند، اما این امکان در آنها وجود دارد که کاربران در صورت تمایل میتوانند برای اتصال بیسیم به پروژکتور، یک دانگل وایفای تهیه کرده و از اتصال بیسیم لذت ببرند.
Miracast(به اشتراک گذاری صفحه نمایش)
میراکست (Miracast) در ویدئو پروژکتورها همانند WLAN از اهمیت بالایی برخوردار است و طرفداران زیادی دارد. این قابلیت که با نامهای دیگری مانند Screen-Sharing ( به اشتراک گذاری صفحه نمایش) یا Screen Mirroring (پخش آیینهای) نیز شناخته می شود، قادر است یک ارتباط پرسرعت بیسیم از یک دستگاهی که از میراکست پشتیبانی میکند(مانند: گوشی هوشمند، تبلت یا لپ تاپ) به ویدئو پروژکتور فراهم کند. البته تقریباً همه دستگاههای امروزی استاندارد میراکست را دارند، زیرا این قابلیت در سیستمهایی اندروید از نسخه 4.2 به بعد و در ویندوزها از نسخه 8.1 به بعد وجود دارد. یکی از مزیتهای سیستم میراکست نسبت به وای فای این است که توانایی انتقال با کیفیت و پرسرعت تصاویر متحرک FULL HD دارد. در نتیجه، میتوان میراکست را برای پخش فیلم از تبلت یا گوشیهای هوشمند گزینه ایدهآلی دانست.
Bluetooth
بلوتوث نیز یکی از راههای اتصال بیسیم به ویدئو پروژکتورهاست که بیشتر در پروژکتورهای جیبی یا قابل حمل دیده میشود و برای اتصال بیسیم پروژکتور به اسپیکرهای خارجی سازگار استفاده میگردد.
جمع بندی
در این مقاله مهمترین درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور و پورتها ورودی و خروجی آن را معرفی کرده و کیفیت و کاربرد هر کدام را بررسی کردیم. برخی از دیتا پروژکتورها ممکن است درگاه دیگری؛ مانند پورت SD Card نیز داشته باشند که برای اتصال کارتهای حافظه به ویدئو پروژکتور است و اغلب هم در بین درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتورهای جیبی دیده میشود و کاربرد آن نیز تقریباً همانند پورت USB Type-A است. هرچند اگر فرستنده یا گیرنده و ویدئو پروژکتور دارای پورتهای ورودی یا خروجی یکسانی نباشند، میتوان از مبدلها برای اتصال استفاده کرد؛ اما از آن جا که بهترین حالت برای انتقال تصویر یکسان بودن درگاههای ارتباطی است، پیشنهاد میشود که قبل از انتخاب و خرید پروژکتور راهها و روشهایی که با استفاده از آنها میتوانید به دیتا پروژکتور متصل شوید را تعیین کرده و سپس با توجه به درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور، و یکسان بودن آنها با پورتهای دستگاه مدنظر شما، آن را خریداری کنید. در این صورت دیگر مجبور به پرداخت هزینههای اضافه برای مبدل نیز نخواهید شد. به عنوان مثال اگر لپ تاپ شما دارای درگاه HDMI است، بهتر است در بین درگاههای ارتباطی ویدئو پروژکتور نیز به دنبال پورت HDMI باشید تا کیفیت تصویر هنگام انتقال و پخش دچار افت نشود. این نکته را هم بهتر است بدانید که امکان ندارد یک درگاه انتقال تصویر به صورت هم زمان هم ورودی و هم خروجی باشد. البته ممکن است دستگاه فرستنده یا گیرنده هر دو درگاه را داشته باشد که معمولاً کنار آن ذکر می شود. همچنین گفتنی است که کیفیت تصویر نمایش داده شده به فاصله بین گیرنده و فرستنده و جنس و طول کابل نیز بستگی دارد و بهتر است که از کابلها با کیفیت و طول کم استفاده شود تا تصاویر و صداها با بهترین کیفیت انتقال یابند.